طرح جامع شهر تهران و پارکینگ

طرح راهبردی-ساختاری توسعه و عمران شهر تهران (طرح جامع تهران-1386) در جلسه مورخ 5 آذر 1386 شورایعالی شهرسازی و معماری ایران پس از 27 جلسه بحث و بررسی (تقریباً به طور همزمان در شورای اسلامی شهر تهران، جلسات مشترک کارگروه شهرسازی و معماری شورای توسعه و برنامه ریزی استان تهران و کمیته فنی شورایعالی، و سپس در شورای توسعه و برنامه ریزی استان و کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران)، پس از بررسی¬های لازم تایید و مورد تصویب قرار گرفت. سند اصلی طرح راهبردی-ساختاری توسعه و عمران شهر تهران در تاریخ 30 اردیبهشت 1387، از جانب شهردار شهر تهران به کلیه معاونتها، مناطق 22 گانه و سازمانهای زیر مجموعه شهرداری تهران جهت اجرا ابلاغ شده است. 

حمل و نقل شهر تهران و مسئله پارکینگ از جمله مواردی است که در طرح جامع به آن پرداخته شده است، بنابراین راهبردها، توصیه ها و رویکردهایی که این طرح برای مسئله پارکینگ مطرح نموده است مورد بررسی قرار گرفته اند.

 در این طرح، شهر تهران به لحاظ سازمان فضایی و پهنه بندی به چهار پهنه متمایز و کلان سکونت، فعالیت، مختلط و حفاظت (سبز و باز) تقسیم شده است. هر کدام از پهنه ها با توجه به ارئه خدمات به ساکنین تعاریف و ضوابط خاص خود را دارند اما در گزارش مذکور مشکل پارکینگ در پهنه های مختلط و فعالیت مورد توجه این طرح بوده است. در بخش ضوابط و مقررات ساخت و ساز و نحوه استفاده از اراضی، بخش پارکینگ، ضوابط زیر عیناً همراه با شماره بند در طرح جامع آورده شده است:

بند 1-6-6: تأمین و احداث تمامی پارکینگهای مورد نیاز طبق ضوابط مصوب کمیسیون ماده 5 شهر تهران تعیین شده در پروانه¬های ساختمانی هر یک از کاربری ها، برای تمامی ساختمان ها و در همه پهنه ها الزامی است و صدور هر گونه عدم خلاف یا گواهی پایان کار، منوط به تأمین کلیه پارکینگ¬های مورد نیاز مذکور، در همان ساختمان و یا در پارکینگ های مشاعی با فاصله حداکثر 250متر خواهد بود.

تبصره9: تعداد پارکینگ های مورد نیاز برای ساختمان ها و مجتمع هایی که از کاربریهای مختلف برخوردارند، بایستی برابر مجموع تعداد حداقل پارکینگ های لازم برای هر یک از کاربری ها طبق ضوابط، محاسبه و تأمین شود.

تبصره10:کلیه ادارات، ارگانها، سازمان ها، نهادها، مؤسسات و شرکتهای دولتی و غیردولتی، بیمارستانها، فروشگاههای بزرگ و ساختمانهای با عملکردهای گوناگون که مراجعین زیادی دارند، در زمان احداث و یا تجدید بنا و یا ساماندهی فضاهای خود، ملزم به تأمین پارکینگ مورد نیاز مراجعین براساس ساعات و روزهای اوج مراجعات، علاوه بر نیاز خود طبق ضوابط و حداکثر در یک برنامه پنج ساله در همان ساختمان و یا در پارکینگ های عمومی اطراف، تا شعاع 250 متر می باشند.

تبصره11: احداث پارکینگ مازاد بر ضوابط، در قطعات و پلاک های کلیه پهنه های شهر تا سقف دو برابر پارکینگ های مورد نیاز هر واحد در طبقات زیرهمکف (منفی)، بدون الزام به رعایت سطح اشغال و بدون محاسبه در تراکم ساختمانی مجاز و مشروط بر حفظ درختان موجود در ملک، مجاز می باشد.

بند فوق به این موضوع اشاره دارد که تامین تمام پارکینگ مورد نیاز کاربری ها باید توسط مالکین آنها، یا در همان ساختمان و یا در پارکینگ های مشاعی در شعاع 250 متر، تامین شود. از بین کاربری ها، آنها که مراجعه کننده زیادی دارند، موظف به تامین پارکینگ مراجعه کنندگان خود در همان ساختمان و یا در پارکینگ های عمومی اطراف می باشند.

بند 2-6-6: در محلات، بافتها و یا عرصه هایی که به هر علت، امکان تأمین پارکینگ در ساختمان های مسکونی موجود و احداثی وجود ندارد (و ضوابط آن به تصویب کمیسیون ماده 5 شهر تهران خواهد رسید)، شهرداری تهران موظف است، ترتیبی اتخاذ نماید تا در کنار عرصه های مذکور و در فاصله هایی تا شعاع 250 متر، پارکینگ های عمومی و ترجیحاً به صورت مشاعی و با حق انتقال و واگذاری به اشخاص جهت پلاک هایی که طبق ضوابط قابلیت تأمین پارکینگ ندارند، با مشارکت بخش خصوصی و مصرف کنندگان محلی ایجاد و احداث گردد.

بند فوق مسئله پارکینگ در بافت هایی را مطرح می کند که به دلایلی امکان تامین پارکینگ مورد نیاز خود را داخل ساختمان ندارند. بنابراین ساختمان ها موظف هستند تا شعاع 250 متر، پارکینگ مورد نیاز را، در پارکینگ های عمومی (ترجیحاً به صورت مشاعی با حق انتقال و واگذاری به اشخاص) تامین کنند. وظیفه مهیا کردن شرایط تامین این پارکینگ ها در چنین  بافت هایی به عهده شهرداری است و می تواند از مشارکت بخش خصوصی استفاده کند.

بند 3-6-6: پیش بینی محل احداث پارکینگ های عمومی مورد نیاز شهر به عنوان یکی از فضاهای خدمات عمومی شهر به ویژه در کنار رینگ های شهری و مراکز و گستره¬های کار و فعالیت (خصوصاً در مقیاس منطقه ای و فرامنطقه ای) در یک نقشه مستقل در طرح تفصیلی الزامی است. شهرداری موظف است در جهت احداث پارکینگ های مذکور با مشارکت بخش خصوصی و طبق ضوابط مصوب کمیسیون ماده 5 شهر تهران در یک برنامه حداکثر ده ساله تا سال 1395 اقدامات لازم را به عمل آورد.

برگرفته از: سند اصلی طرح جامع شهر تهران، "طرح راهبردی - ساختاری توسعه و عمران شهر تهران (طرح جامع تهران)"، مهندسین مشاور بوم سازگان پایدار